5 tips για να χτίσουν οι μαθητές θετικές συνήθειες

Μικρές επαναλαμβανόμενες συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να καλλιεργήσουν τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα τους όπως υπομονή, ευγνωμοσύνη και καλοσύνη.

Οι περισσότεροι από τους μαθητές πιθανόν συνδέουν τον όρο «συνήθειες» με τις συνήθειες που αφορούν το διάβασμα. Στην πραγματικότητα, για πολλούς μαθητές η φράση «συνήθειες για το διάβασμα» πιθανόν κινούν την υποψία για συνήθειες με αρνητικό περιεχόμενο. 

Κάθε παιδί και έφηβος, πριν αποφοιτήσει από το δημοτικό σχολείο, το γυμνάσιο ή το λύκειο θα έπρεπε να ήταν ικανό να επιδείξει και να εξηγήσει πως μπορεί να δημιουργήσει σταθερά και να εξασκήσει μία θετική συνήθεια.

Παρακάτω υπάρχουν 5 αντιλήψεις για να διδάξετε τους μαθητές σχετικά με τις συνήθειες που θα τους βοηθήσουν να χτίσουν παραγωγικές δεξιότητες και ουσιαστικές πρακτικές για τη ζωή τους:

1. Είσαι οι συνήθειές σου.

Η έρευνα είναι ξεκάθαρη: 40-50% όλων των πράξεων μας είναι εκτός συνηθειών. Ο καθένας από εμάς έχει τις δικές του πρωινές συνήθειες καθώς τρώει ή βρίσκεται στο κρεβάτι ακόμη. Απλά, βάλε τη ζωή να δουλεύει πάνω στις συνήθειες. 

Η πρόκληση μας ως εκπαιδευτές είναι να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να καταλάβουν ότι οι συνήθειες τους σχηματίζουν το ποιοι είναι και ποιο είδος ανθρώπου θέλουν να γίνουν. Για παράδειγμα, για πολλά χρόνια ένα από τα παιδιά μού παρέδιδε εργασίες που ήταν γεμάτες από λάθη επειδή δεν είχε αναπτύξει ακόμη τη θετική συνήθεια να ελέγχει τις ασκήσεις του πριν τις παραδώσει. Μόνο αργότερα στη ζωή του έμαθε την αξία της πρακτικής εξάσκησης.

2. Πώς να χτίσεις συνήθειες;

Οι περισσότεροι μαθητές μαθαίνουν τους νόμους του Νεύτωνα, αλλά είναι δύσκολο να βρεις στα σχολικά προγράμματα σπουδών μαθητές να μαθαίνουν πώς να δημιουργούν συνήθειες. Θα έπρεπε όμως. Ο κάθε μαθητής θα έπρεπε να μαθαίνει τον κύκλο της συνήθειας. Είτε πρόκειται για θετική είτε για αρνητική συνήθεια, ο μηχανισμός είναι ο ίδιος:

Σήμα-Επιθυμία-Απόκριση-Ανταμοιβή

Το σήμα πυροδοτεί τις συνήθειες και η επιθυμία μας είναι η κινητήριος δύναμη πίσω από κάθε συνήθεια. Εν τέλει, η απόκριση φέρνει την ανταμοιβή. Εμείς παραμένουμε πλάσματα που επιθυμούν την στιγμιαία ικανοποίηση. Αυτή η εξέλιξη είναι δίκαιη και σαφής για τις καθημερινές συνήθειες:  για παράδειγμα όταν ένας μαθητής έρχεται στο σπίτι από το σχολείο (σήμα), αυτός συνήθως όντας σε ένταση ψάχνει για κάποιο σνακ (επιθυμία), και ικανοποιεί την επιθυμία του με κάτι αλμυρό και τραγανό (απόκριση).

3. Τα Σταθερά σήματα είναι το κλειδί

Εδώ υπάρχει μια αναγκαία θεμελιώδης συνήθεια που θα ήθελα οι μαθητές μου να μάθουν και να εξασκηθούν:  Δημιουργώ το Χ σήμα, για τη Ψ αντίδραση. Για παράδειγμα, φανταστείτε έναν μαθητή να έχει αποφασίσει να μάθει να παίζει κιθαρα (πράξη) σωστά μετά από το τελείωμα των σχολικών του ασκήσεων (σήμα). Το κλειδί για να δημιουργήσεις μια νέα συνήθεια ή ρουτίνα είναι για τον μαθητή η επανάληψη αυτής της δραστηριότητας κάθε μέρα.

Η σταθερή εξάσκηση στις συνήθειες τις κάνουν να γίνονται μέρος της ταυτότητάς μας.

4. 4 συνηθισμένα τρικ που δουλεύουν

• Ο S. J. Scott έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Habbit Stacking». Πρώτο τρικ: Η ιδέα είναι ότι εμείς θέλουμε να συνδέσουμε μία δύσκολη με μία εύκολη συνήθεια. Για παράδειγμα, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να κάνουν τη δική τους δουλειά  (δύσκολη συνήθεια)  ενώ ακούνε μουσική (εύκολη συνήθεια).

• Ένα δεύτερο τρικ είναι το πλεονέκτημα της δύναμης της δέσμευσης. Η πραγματικότητα είναι ότι όλοι μας, τη μία ή την άλλη στιγμή έχουμε αθετήσει μια υπόσχεση που είχαμε δώσει στον εαυτό μας. Αυτό γιατί συνήθως χρειάζεται να μοιραστούμε το πλάνο των συνηθειών μας με κάποιον που θέλει να μας διατηρήσει υπεύθυνους, όπως ένας φίλος, ένας γονιός ή ένας δάσκαλος. Δημιουργώντας μία δέσμευση σε κάποιον που ξέρουμε και εμπιστευόμαστε είναι συνήθως το καύσιμο που χρειαζόμαστε για να αναπτύξουμε μια θετική συνήθεια.

• Ένα τρίτο τρικ είναι να ανακαλύψουμε την τάση των συνηθειών μας. Χρειάζεται να καταλάβουμε πόσο καλά απαντάμε στις εσωτερικές και εξωτερικές προσδοκίες. Ενώ κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται τη λογοδοσία για τις συνήθειές τους, κάποιοι άλλοι πρέπει να καταλάβουν γιατί η συνήθεια είναι σημαντική πριν νιώσουν το κίνητρο για να την ακολουθήσουν. Τελικά, κάθε μαθητής πριν φτάσει στη δημιουργία μιας συνήθειας θα έπρεπε να ξέρει τη δύναμη των θετικών διαβεβαιώσεων. Το να αντικαταστήσουμε τα άσχημα λόγια που λέμε στον εαυτό μας με θετικά λόγια είναι ένα τρικ που δουλεύει. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν μία θετική πνευματική συνήθεια που θα επαναλαμβάνουν λέγοντας:  «Το ‘χω..μπορώ να το κάνω’’.  
• Η στοχοθεσία και η δύναμη της θέλησης ΔΕΝ είναι αρκετά. Μια αναδυόμενη έρευνα συντρίβει όλους τους μακροχρόνιους μύθους ότι η  δημιουργία στόχων και η εξάσκηση στον αυτοέλεγχο είναι δύο βασικές έννοιες που πάνε μαζί αναφορικά με τη δημιουργία μιας συνήθειας. Οι προθέσεις μόνο δεν αλλάζουν τη συμπεριφορά. Επιπλέον, η δύναμη της θέλησης είναι κάτι που μειώνεται συνεχώς. Κανείς δε μπορεί να οδηγήσει τη ζωή όλη σε μια αυταπάρνηση. Επιπρόσθετα, το να έχεις μακροχρόνιους στόχους, σημαίνει ότι χρειάζεται να σχεδιάσεις τις συνήθειές σου. Η έρευνα είναι ξεκάθαρη: «Η προετοιμασία είναι το κλειδί. Όπως λένε: 

«Αποτυγχάνοντας να φτιάξεις σχέδιο είναι σα να σχεδιάζεις να αποτύχεις».

Η συνήθεια του πλάνου είναι μακράν πιο σημαντική από το κίνητρο και τη δύναμη της θέλησης.

Οι συνήθειες σε κάνουν περίπου 1%  καλύτερο κάθε μέρα.

Ο Αριστοτέλης είχε δίκιο όταν έλεγε ότι είμαστε ό,τι κάνουμε σε επανάληψη».

πηγή: https://greatergood.berkeley.edu/article/item/how_to_help_your_students_develop_positive_habits